Samenvatting - Interview met klinisch psycholoog en psychotherapeut dr. Max Güldner

Recent promoveerde dr. Max Güldner, klinisch psycholoog en psychotherapeut op de dissertatie ‘Gezonde en kwetsbare positieve zelfwaardering bij kinderen’. Hierin wordt psychopathologie bij kinderen en jeugdigen op een onbevooroordeelde wijze benaderd, waarbij kwaliteit van zelfwaardering de basis vormt voor een therapeutische zoektocht met het kind en de ouders. Teije Koopmans, redactielid van PsyXpert en oud-student van Güldner, bevroeg zijn leermeester over onder meer zelfwaardering als uitgangspunt van diagnostiek, financieringsmodellen in de zorg en het waken voor de eigen gezondheid.

Tijdens zijn promotie poneerde Güldner een nogal boute stelling: “Eigenlijk kunnen we de DSM vaarwel zeggen, want alles draait om zelfwaardering.” Daarop ontstond enige onrust bij de opponenten alsook in de zaal, vertelt de oud-klinisch psycholoog en -psychotherapeut van Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie De Bascule. Güldner maakt vanuit zelfwaardering de link naar de DSM en beschrijft hoe volgens hem bijna alle stoornissen raken aan zelfwaardering, of er zelfs geheel mee samenhangen. Als voorbeelden noemt hij sociale angst en depressie, maar ook autisme.

Spelen is de taal van kinderen
Wie zelfwaardering tot uitgangspunt van diagnostiek wil maken, kan de kwaliteit van zelfwaardering bij het kind het beste inzichtelijk maken op indirecte wijze, bijvoorbeeld door projectief materiaal, stelt Güldner. Hij raadt drie gesprekken aan, waarbij je in het eerste gesprek de focus legt op contact maken. In het tweede gesprek kun je bevragen hoe het kind er tegenaan kijkt om bij je te komen en het laatste kan gaan over op welke manier iemand denkt dat hulp betekenisvol kan zijn.
Spelen is de taal van kinderen, benadrukt Güldner hierbij. De kunst is vervolgens het gedrag van het kind in het spel te benoemen en na te gaan wat het kind hiermee wil verduidelijken. “Geen enkel diagnostieklijstje of behandelprotocol kan daar tegenop,” aldus de psychotherapeut.

Financiële regelgeving
“Op dit moment zijn we te ver doorgeschoten, nu iedere minuut moet worden geregistreerd en negen behandelcontacten per dag moeten afgewerkt,” reageert Güldner op een vraag van Koopmans over de huidige vorm van financiële regelgeving in de zorg. Volgens hem zit de crux erin dat niet alles in harde cijfers kan worden uitgedrukt. Hoe je dan toch het belang van goede diagnostiek en behandeling – die verder reikt dan het protocol – over het voetlicht kan brengen? Door keer op keer te benadrukken dat het gaat om kinderen, jongeren en hun ouders, en niet om een ‘product’. “Met zo iemand zou ik het gesprek over inkoop en financiering het liefst beginnen met wat hij, als hij psychologische zorg nodig zou hebben, zou hopen of wensen met betrekking tot de zorg die hij zou moeten krijgen.”

Trots
Gevraagd naar concrete voorbeelden van het inzetten van zelfwaardering als uitgangspunt van het therapeutisch handelen op de werkvloer, komt Güldner met een aantal voorbeelden. “Dit zou kunnen beginnen met je excuses maken wanneer je als hulpverlener niet op tijd bent voor een afspraak (…).” Wanneer iemand dit wegwuift met een opmerking dat dit niet geeft, benoemt Güldner dat het wél geeft, omdat iemand heeft moeten wachten. Ook het benoemen dat de hulpverlener aan een kind gedacht heeft in de afgelopen tijd, kan waardevol zijn. Net als het vragen naar de laatste keer dat het kind echt trots op zichzelf was, legt Güldner uit.

Om gezond en gemotiveerd te blijven in het hele speelveld van therapie, financiering en werkdruk, adviseert hij therapeuten wat leuks voor zichzelf te gaan doen in de avonduren. Zelf probeerde hij in zijn werkzame jaren altijd ruimte te vinden om een rondje om het gebouw te lopen. “De ruimte voor jezelf als therapeut zie ik als noodzaak om er ook werkelijk te kunnen zijn in het volgende gesprek.”

Dit is een verkorte versie van het interview met dr. Max Güldner, zoals dat is verschenen in PsyXpert, editie 2018-3. Het artikel in zijn geheel lezen? Neem een abonnement via www.psyxpert.nl/.