De psychopathische patiënt: ongrijpbaar of onbegrepen?

Samenvatting

Psychopathie is een bekende, maar toch vaak slecht begrepen stoornis. Het beeld dat van psychopathie in de media geschetst wordt, is vaak niet accuraat. De kern van de stoornis bestaat uit een vervlakking van het gevoelsleven, zowel in de diepte van het ervaren van gevoelens als in de mate waarin iemand met psychopathie affectief kan reageren op een ander. Daarbij is er vaak sprake van een instabiele levensstijl die gepaard gaat met antisociaal, crimineel gedrag. Psychopathie kan vastgesteld worden door middel van de Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R), hoewel dit instrument met name gericht is op het vaststellen van criminele psychopathie. De Psychopathic Personality Inventory-revised geeft een indicatie van de mate waarin psychopathische trekken aanwezig zijn en kan tevens gebruikt worden bij niet-criminele patiënten. De antisociale persoonlijkheidsstoornis zoals beschreven in de DMS-5 heeft raakvlakken met psychopathie maar ook grote verschillen. Hoewel lange tijd gedacht is dat psychopathie onbehandelbaar is, kunnen de resultaten van twee randomized controlled trials voorzichtig positief genoemd worden.