Samenvatting

ASS uit zich bij vrouwen vaak anders dan bij mannen

Samenvatting van geaccrediteerde e-learning over autismespectrumstoornissen bij vrouwen

Autismespectrumstoornissen (ASS) komen voor bij ongeveer 1% van de populatie, waarbij de man-vrouwverhouding wordt geschat op 2 tot 5 : 1. ASS uit zich bij vrouwen echter vaak anders dan bij mannen. Dit artikel is een samenvatting van het nascholingsartikel ‘Diagnostiek van autismespectrumstoornissen bij vrouwen’ verschenen in PsyXpert. PE-punten behalen kan door de bijbehorende e-learning op www.psyxpert.nl te doorlopen.

In de DSM-5 wordt bij ASS onderscheid gemaakt tussen twee domeinen: de sociale communicatie en het beperkt, repetitief gedrag. Als we kijken naar de criteria binnen de domeinen waaraan moet worden voldaan, wijken vrouwen vaak af van mannen. Vrouwen met ASS zijn over het algemeen bijvoorbeeld wat actiever en vaardiger in het sociale contact dan mannen met ASS. Waar mannen met ASS sociale gesprekken eerder zullen vermijden, doorstaan vrouwen met ASS deze vaak, maar kost dit hen veel energie.

Ook gefixeerde interesses kunnen er bij vrouwen met ASS heel anders uitzien dan bij mannen met ASS. Veel mensen denken bij gefixeerde interesses aan een fascinatie voor treinen of de Tweede Wereldoorlog, of aan iemand die veel feiten uit zijn hoofd kent. Bij vrouwen zijn de gefixeerde interesses vaak gecentreerd rond andere thema’s, zoals dieren, kleding of lezen.

Zorgvuldige diagnostiek is van groot belang. Een diagnose ASS leidt namelijk tot een ander behandelperspectief, waarbij rekening gehouden dient te worden met zowel de mogelijkheden als de beperkingen van deze vrouwen.

Tips voor diagnostiek van ASS bij vrouwen

• Vraag of sociaal contact energie kost, of energie geeft.
• Schat in of de vrouw alleen kan redeneren vanuit haar eigen perspectief, of dat ze zich werkelijk kan verplaatsen in andermans perspectief.
• Ga na of ze andere mensen goed kan lezen wat betreft non-verbale communicatie.
• Vraag bij een vriendin van de persoon na of de vriendschap wederkerig en gelijkwaardig is.
• Ga bij het uitvragen van gefixeerde interesses niet uit van de typisch autistische fixaties.

Dit artikel is een sterk verkorte weergave van het nascholingsartikel ‘Diagnostiek van autismespectrumstoornissen bij vrouwen’ door dr. Annelies Spek (klinisch psycholoog), verschenen in nascholingsmagazine PsyXpert, editie 2018-1.

Na het bestuderen van dat artikel:

• herkent u autismespectrumstoornissen (ASS) bij vrouwen beter;
• is uw vaardigheid met betrekking tot diagnostiek van ASS bij vrouwen toegenomen;
• is de indicatiestelling bij vrouwen met ASS verbeterd.

Bent u psychiater, klinisch psycholoog, NVP-lid of Eerstelijnspsycholoog NIP? Dan kunt u de bijbehorende e-learning vinden op www.psyxpert.nl en 1 PE-punt behalen.