Geaccrediteerde nascholing
Menu

rTMS bij therapieresistente depressie

Een effectieve evidence-based neuromodulatiebehandeling

Door op 22-06-2018
  • 00Bespreking
  • 01De theorie
  • 02 De praktijk
  • 03rTMS bij OCS en andere ziektebeelden
  • 04Reacties (0)

Samenvatting

Samenvatting van geaccrediteerde e-learning over evidence-based neuromodulatiebehandeling

Repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) is een niet-invasieve en veilige evidence-based neuromodulatie behandelmethode, die succesvol blijkt bij therapieresistente depressie. Joris van Neijenhof, Rosalinde van Ruth en Martijn Arns, allen verbonden aan neuroCare in Nijmegen, schreven voor PsyXpert een nascholingsartikel over rTMS, waarvan dit artikel een samenvatting is. PE-punten behalen kan door de bijbehorende e-learning op www.psyxpert.nl te doorlopen.

Therapieresistentie
Bij neuroCare wordt rMTS veelvuldig toegepast, met opvallend succes. De patiënten die zich bij de instelling melden, vertonen vaak een recidiverend patroon van depressieve klachten met onvoldoende effect van psychotherapie en medicatie. Er kan gesproken worden van 'therapieresistentie', een voorwaarde voor inzet van rTMS. Daarnaast laten veel van de patiënten complexere comorbiditeit zien, die mede de weerbarstigheid van de depressie kan doen begrijpen. Hierbij gaat het om vroeg trauma, persoonlijkheidsproblematiek en inadequate copingstijlen.

Pulsen in het brein
Hoe werkt het? Met een elektromagnetische spoel wordt repeterend kortdurend boven de schedel een sterk magnetisch veld opgewekt en dit genereert via inductie pulsen in het brein. Er zijn aanwijzingen dat hiermee 'stilgevallen' of afwijkend functionerende neurale netwerken gereactiveerd en aangezet worden tot (blijvende) functionele reorganisatie. Behandelsessies bestaan uit 20 - 40 minuten rTMS, minimaal twee- tot driemaal per week. Eveneens goed om te weten: sinds 2017 wordt rTMS vergoed door zorgverzekeraars.

Effectiviteit
rTMS bij depressie is een effectieve behandeling, zeker als je daarin betrekt dat het hoofdzakelijk om therapieresistente klachten gaat. Als monotherapie worden gemiddeld genomen resultaten bereikt van ongeveer 55% respons en 35% remissie. Wanneer rTMS gecombineerd wordt met psychotherapie, laat een eigen grootschalig naturalistisch onderzoek bij bijna 200 patiënten een respons van 66% en een remissie van 56% zien.

Combinatie met psychotherapie
Een interessante vraag is hoe rTMS en psychotherapie zich tot elkaar verhouden. Uit eerdere studies is bekend dat ook een geslaagde psychotherapie terug te zien is in structureel veranderde neurale netwerken. Een recenter onderzoek wijst uit dat dit met name fronto-limbische en fronto-cingulaire effecten betreft. Het idee is dat rTMS en psychotherapie via een mix van dezelfde en andere 'ingangen' in het brein tegelijkertijd een verbetering kunnen bewerkstelligen.

Dit artikel is een sterk verkorte weergave van het nascholingsartikel ‘rTMS bij therapieresistente depressie’ door drs. Joris van Neijenhof, GZ- (neuropsycholoog), drs. Rosalinde van Ruth (klinisch psycholoog) en dr. Martijn Arns (biologisch psycholoog). Het volledige artikel is verschenen in nascholingsmagazine PsyXpert, editie 2018-2. Na het bestuderen van dat artikel:

  • kent u de geschiedenis en technische achtergronden van rTMS;
  • bent u op de hoogte van de meest recente inzichten in de werking van rTMS in het brein;
  • weet u wat de evidence-based toepassing is van rTMS bij therapieresistente depressie, inclusief veiligheidsaspecten;
  • kent u de wetenschappelijke onderzoeksresultaten omtrent behandeleffecten;
  • weet u wat de indicatiecriteria zijn voor de inzet van rTMS als behandeling;
  • bent u op de hoogte van enkele nieuwe ontwikkelingen in het veld van rTMS.

Bent u psychiater, klinisch psycholoog, NVP-lid of Eerstelijnspsycholoog NIP? Dan kunt u de bijbehorende e-learning vinden op www.psyxpert.nl en 1 PE-punt behalen.

Bent u lid? Log in om het volledige artikel te bekijken of om te reageren.

Abonneren

Informatie over dit artikel

Auteurs Neijenhof, J. van
Ruth. R. van
Arns, M.
Thema Hoofdartikel - Behandelen
Accreditatie 1 accreditatiepunt
Publicatie 22 juni 2018
Editie PsyXpert - Jaargang 4 - editie 2 - 2018-2

Leerdoelen

Na het bestuderen van dit artikel:

  • kent u de geschiedenis en technische achtergronden van rTMS;
  • bent u op de hoogte van de meest recente inzichten in de werking van rTMS in het brein;
  • weet u wat de evidence-based toepassing is van rTMS bij therapieresistente depressie, inclusief veiligheidsaspecten.