Boos zijn is zeg maar niet mijn ding

PsyXpert, nascholingstijdschrift over psychotherapie, publiceert geregeld verhalen in het kader van antistigmatisering. Deze editie vertelt het verhaal van een juf die jaren doorsukkelde in allerlei soorten therapie. Tot ze de diagnose vermijdende persoonlijkheidsstoornis kreeg en zes maanden intern behandeld werd bij de Viersprong.

“Heb ik een persoonlijkheidsstoornis?! Ja, ik heb een persoonlijkheidsstoornis. Dat had ook de psycholoog niet zien aankomen. Wat een nogal vaak voorkomend verschijnsel blijkt te zijn bij cluster C-persoonlijkheidsstoornissen. De diagnose was schokkend, maar ook fijn. Er zat namelijk een behandelplan aan vast. Ik werd zes maanden opgenomen op de afdeling ISTDP, intensieve kortdurende dynamische psychotherapie.”

Wonen in een woning met negen anderen, zonder enige plek om je terug te trekken. Een gedeelde slaapkamer. Iedereen te allen tijde bij elke therapie, anders ging die niet door. Ook bij individuele psychotherapie, zaten de anderen op de 'tribune' te luisteren.

“Ik kreeg na vier weken te horen dat ik ontzettend boos was en dat ik, om daar van weg te blijven, een hele reeks vluchten had ontwikkeld. Een kleine greep uit mijn behandelplan: sarcasme, rationaliseren, bagatelliseren, wegzorgen, cynisme, weglachen, weg-eten, aanpassen, mezelf uitschelden, ontkennen, perfectionisme, verdringen en vermijden. Ik snapte er niks van. Ik was helemaal niet boos! Hoe kwamen ze erbij?”

In de therapie kwam haar dieperliggende overtuiging naar voren: als ik iets fout doe, ben ik stom. Later bleek ze het echter helemaal niet eens te zijn met veel overtuigingen. “Ze waren niet eens van mij, maar ik heb ze me eigen gemaakt! En toen kwam de boosheid om de hoek kijken. Ik ben veel en vaak heftig boos geweest. Boosheid had ik nodig om afstand te nemen van de gedachten in mijn hoofd die me zo veel ellende hadden gebracht.”

“Om dit te verduidelijken: ik werd vroeger behoorlijk gepest, ik ben als tiener verstrikt geraakt in een seksueel alle grenzen overschrijdende relatie met een werkgever en ik heb een gewapende overval met aanranding meegemaakt. Ik dacht diep vanbinnen, dat het mijn schuld was. Ik had iets niet goed gedaan en dan is het logisch dat mensen dit soort dingen met me doen. Ik kan oprecht zeggen dat dat bullshit is. Zij zaten verkeerd en ik heb het volste recht om boos op ze te zijn. Boos zijn is dus ook een teken dat ik het mezelf niet meer kwalijk neem, maar dat ik de verantwoordelijkheid daar leg waar ze thuis hoort: bij de dader.”

“Een cluster C-persoonlijkheidsstoornis wordt ontzettend vaak niet gediagnosticeerd. Om meer aandacht te vragen voor cluster C-persoonlijkheidsstoornissen is de Triade Cluster C opgericht, onderdeel van het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen. 11 mei werd de eerste publieksdag georganiseerd. We willen, nu ons groepje aan het groeien is, een nieuwsbrief gaan uitbrengen, onze Facebookpagina wat leven inblazen en met een vrij grote hamer aan de weg blijven timmeren.”

Dit artikel is een sterk verkorte weergave van het anti-stigmaverhaal verschenen in PsyXpert, editie 2019-3. Meer anti-stigmaverhalen lezen? Kijk op www.psyxpert.nl/abonneren