Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is een psychotherapievorm die vooral door de toepassing bij depressie bekend is. In deze samenvatting van een PsyXpert-nascholingsartikel wordt na een korte inleiding op IPT vooral ingegaan op de vraag waarom IPT zou kunnen werken op nieuwe toepassingsgebieden. IPT is een effectieve en goed toepasbare therapievorm, die ook door patiënten goed begrepen en verdragen wordt. Meer aandacht is nodig voor de implementatie van deze methodiek door middel van training en supervisie.
Bekend maar niet vaak de voorkeur
In de Multidisciplinaire richtlijn depressie (2013) wordt de psychotherapeutische behandelvorm IPT als een van de eerste keuzes genoemd. Ondanks dat IPT op deze wijze bekend is en vaak in de literatuur genoemd wordt, zijn er doorgaans maar weinig instellingen die deze methode systematisch indiceren. Vooral aan cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt vaak de voorkeur gegeven boven de IPT. De reden is dat veel therapeuten hiermee meer bekend zijn. Ook vinden veel beginnende psychologen de structuur of protocollering van IPT te los om er voldoende houvast aan te hebben. In dit artikel wordt ervoor gepleit dat juist de flexibiliteit in het IPT-protocol leidt tot een grotere toepasbaarheid en acceptatie bij patiënten.
IPT in grote lijnen
Verklaringsmodellen voor de effectiviteit van IPT
Drie van de verklaringsmodellen als theoretische ondergrond van IPT worden hier beschreven. Het eerste theoretische model is de hechtingstheorie. De hechtingstheorie en het inschatten van de hechtingsstijl zijn belangrijke pijlers bij IPT. Een ander theoretisch construct dat gebruikt wordt in de verklaring voor de effectiviteit van IPT is de netwerktheorie. IPT richt zich vooral op de problemen die een cliënt in zijn sociale netwerk heeft. In de loop van de therapie wordt systematisch nagegaan hoe specifieke veranderingen in het sociale netwerk bijdragen aan subjectieve gevoelens van angst, agressie, somberheid of geluk. De werkzaamheid van IPT is ook wel verklaard vanuit het operante behandelmodel van Lewinsohn. In de behandeling met IPT staat de aandacht voor sociale bekrachtiging als bron van ‘geluk’ en het analyseren van de verstoringen centraal.
Algemene werkzame factoren zijn verder dat de behandelaar hoop genereert door aan te geven dat depressie een behandelbare aandoening is en de behandelaar een rationale geeft van de klacht en een ‘genezingstheorie’ die hierop gebaseerd is. De behandeling kent verder een geritualiseerd beloop met een duidelijke fasering en een duidelijk eindpunt en tot slot is de werkrelatie van doorslaggevende betekenis voor het op gang brengen en houden van het therapeutisch proces.
Nieuwe toepassingsvormen en indicatiegebieden van IPT
De nieuwe toepassingsgebieden bij IPT zijn deels ontstaan vanuit economische motieven om de behandeling goedkoper te maken en deels om de therapietrouw te vergroten. Daarbij gaat het om groeps-IPT, Computergestuurde IPT en blended behandeling met face-to-facebehandeling en computerondersteuning en telefoon en beeldbellen.
De nieuwe doelgroepen en indicatiegebieden van IPT zijn:
PsyXpert
Dit artikel is een sterk verkorte weergave van het nascholingsartikel ‘Interpersoonlijke psychotherapie, Nieuwe ontwikkelingen in de toepassing en indicatiestelling van IPT’ door drs. Kosse Jonker (klinisch psycholoog en psychotherapeut). Het volledige artikel is verschenen in nascholingsmagazine PsyXpert, editie 2019-3. Na het bestuderen van dit artikel weet u:
Bent u psychiater, klinisch psycholoog, NVP-lid of Eerstelijnspsycholoog NIP? Dan kunt u de bijbehorende e-learning vinden op www.psyxpert.nl en 1 PE-punt behalen.
Auteurs | Jonker, K. |
---|---|
Thema | Hoofdartikel - Diagnostiek |
Accreditatie | 1 accreditatiepunt |
Publicatie | 21 september 2019 |
Editie | PsyXpert - Jaargang 5 - editie 3 - 2019-3 |
Na het bestuderen van dit artikel weet u: