Geaccrediteerde nascholing
Menu

Invloed van cultuur op de lichamelijke beleving

Oog voor onbekende klachtenpresentaties

Door op 23-12-2020
  • 00Inleiding
  • 01Invloed van cultuur op klachtenpresentatie
  • 02Verschillen in uitingsvormen door cultuur bepaald
  • 03Invloed van taal op samenspel van lichaam en mentaal aspect
  • 04Diagnostische uitvragen van ‘Kesel’
  • 05Kesel: cultuur en classificatie
  • 06Klinische implicaties
  • 07Reacties (0)

Samenvatting

Samenvatting van geaccrediteerde nascholing

Culturele psychologie en psychiatrie duiden vooral op een bescheiden houding die de clinicus dient aan te nemen om zijn cliënten uit diverse culturen te leren begrijpen. De gebruikelijke diagnostiek schiet dan tekort. Een bijzondere vorm van onwelbevinden is het in het Nabije Oosten veelvoorkomende begrip ‘Kesel’. Hiermee geeft de cliënt weer dat hij zich uitgeput, leeg, zwak, lethargisch en zonder levensdoel voelt. Het functioneren is niet altijd aangetast, maar levensvreugde ontbreekt. In deze samenvatting van een artikel zoals verschenen in PsyXpert, gaan we er dieper op in.

Culturele psychologie of psychiatrie daagt de clinicus uit om uit zijn bekende (academische) referentiekaders te stappen, en onbekende gebieden – in al hun diversiteit en complexiteit – te verwelkomen, onderzoeken, en begrijpen. Dit perspectief vereist niet dat je alle culturen en talen kent, maar vraagt van de clinicus zich ontvankelijk op te stellen, eigen onzekerheid – wanneer hij niet begrijpt wat hij observeert – door te hebben, en de observaties niet meteen op te hangen aan een voor hem bekend kader om vervolgens met een oordeel te kunnen komen.

Kesel
Kesel’ is een referentie die breed en terugkerend gebruikt wordt. Het komt neer op de volgende klachtenbundel: duf, verdoofd, traag, en geestelijk moe voelen – steeds met ongeveer ook dezelfde benaming namelijk, Kesel (Iraans), Kasel (Afghaans), Alkasl (Irakees), Kesalet (Turks). Patiënt zegt dan: 'ik voel me of ben Kesel of heb Kesalet'. Ook als men de taal van de patiënt niet beheerst, is het toch verrijkend om even te vragen welke bewoording hij gebruikt voor zijn klachten. De taal is dan een hoofdpoort naar de unieke cultuur van de ander. Linguïstisch onderzoek laat zien dat al deze woorden een en dezelfde Arabische stam hebben namelijk 'K-S-L: Kasl'.

Diagnostische uitvragen van ‘Kesel’
Wanneer patiënten spontaan zeggen zich Kesel te voelen, volgt een reeks standaardvragen om deze conditie zo goed mogelijk uit te vragen. Nu het gaat om de presentatie en de beleving van de patiënt, is een cultuurgevoelige behandelaar niet alleen ontvankelijk voor de overtuigingen van de patiënt, maar ook nieuwsgierig naar zijn taal. De taal of het geloof van de patiënt hoeft men zeker niet te beheersen.
De volgende openingsvragen worden naar het voorbeeld van culturele diepte-interviewers voorgelegd:

  1. Precies waar hebt u last van wanneer u Kesel bent?
  2. Op welke wijze heeft Kesel-zijn invloed op uw leven en functioneren?
  3. Hoe verklaart u dit gevoel of deze toestand?
  4. Hoe gaat u om met uw Kesel-zijn of voelen?

Klinische implicaties van cultureel perspectief
De klinische implicaties, die het culturele perspectief met zich kan meebrengen op het gebied van het samenspel tussen het lichamelijke en het mentale, zijn allereerst een gevolg van een open en accurate observatie. Daarnaast zijn ze het gevolg van het bestuderen van de invloed van cultuur op alle primaire denkactiviteiten. De clinicus krijgt een idee wat de patiënt beleeft en presenteert; een idee wat de patiënt signaleert, hoe hij dit lichamelijke aspect interpreteert, verklaart, communiceert, reguleert, en uit. De clinicus gaat op zoek hoe de patiënt zelf zijn leed vertaalt, en naar zijn persoonlijke of typische manier (dramatiek en toon) die deze taal draagt.

Taal
Taal is een zeer belangrijke poort, die ons laat kennisnemen van andermans cultureel unieke benamingen, overtuigingen, ervaringen en verschijnselen. Maar ook hoe de patiënt zich verhoudt en interactie aangaat (sociale rol), en hoe hij zijn lichaam op een bepaalde manier heeft leren gebruiken om een bepaalde boodschap (betekenis) over te brengen.

PsyXpert
Dit artikel is een sterk verkorte weergave van het nascholingsartikel ‘Invloed van cultuur op de lichamelijke beleving’ door drs. Mohsen Edrisi, klinisch psycholoog/psychoanalyticus en dr. Hans Rohlof, beiden werkzaam bij GGZ Integraal, Leiden. Het volledige artikel is verschenen in nascholingsmagazine PsyXpert, editie 2020-4. Na het bestuderen van dit artikel:

  • weet u dat cliënten uit andere culturen zich vaak aanmelden met klachten die vaag lijken, maar in hun cultuur een begrensde realiteit zijn;
  • kunt u vage somatische klachten bij cliënten uit Azië, met name uit het Nabije Oosten, beter diagnosticeren;
  • hebt u meer begrip voor cliënten die hun eigen termen en taal gebruiken voor psychosomatische klachten.

Bent u psychiater, klinisch psycholoog, NVP-lid of Eerstelijnspsycholoog NIP? Dan kunt u de bijbehorende e-learning vinden op www.psyxpert.nl en 1.5 of 1.0 PE-punt behalen (kan variëren per vereniging).

Bent u lid? Log in om het volledige artikel te bekijken of om te reageren.

Abonneren

Informatie over dit artikel

Auteurs Edrisi, M.
Rohlof, J.G.B.M.,
Thema Hoofdartikel - Diagnostiek
Accreditatie 1,5 accreditatiepunten
Publicatie 23 december 2020
Editie PsyXpert - Jaargang 6 - editie 4 - 2020-4

Leerdoelen

Na het bestuderen van dit artikel:

  • weet u dat cliënten uit andere culturen zich vaak aanmelden met klachten die vaag lijken, maar in hun cultuur een begrensde realiteit zijn;
  • kunt u vage somatische klachten bij cliënten uit Azië, met name uit het Nabije Oosten, beter diagnosticeren;
  • hebt u meer begrip voor cliënten die hun eigen termen en taal gebruiken voor psychosomatische klachten.